Energie-Index; geen bedreiging maar een kans

Transitie, verduurzaming, labelen van gebouwen, kostenbesparing, circulariteit. Het zijn begrippen die we voortdurend wel ergens in onze omgeving te horen krijgen. Zeker in de bouw- en vastgoedsector zijn het de onderwerpen van gesprek. We hebben te maken met een tal van wetten en regels die daaraan ten grondslag liggen en waaraan we moeten voldoen. De vraag is of we door de bomen het bos nog wel zien, is dit een bedreiging of biedt dit juist kansen?

In de bouwsector en vastgoedmarkt is het energiebeleid, de energietransitie en de CO₂-reductie een onomkeerbaar proces geworden. Het klimaatverdrag van Parijs in 2015 heeft hiervoor de basis gelegd. Uit dit verdrag zijn Europese en ook nationale doelstellingen opgesteld met als doel de opwarming van de aarde tegen te gaan. Een wirwar aan wetten, regels en uitzonderingen daarop zijn in het leven geroepen om te kunnen voldoen aan de afspraken, gemaakt in 2015 door 200 deelnemende landen, om de CO2-reductie te bewerkstelligen.

Het oerwoud aan regelgeving

De afgelopen jaren zijn er uiteenlopende wetten en regels opgesteld. In al deze regelgeving wordt er onderscheid gemaakt tussen grote of kleine gebruikers en type bedrijfsfunctie. Voldoe je niet aan de wet- en regelgeving, dan volgen forse sancties in de vorm van dwangsommen en boetes. We komen er dus niet onderuit. Een tal van labels en certificeringen gericht op duurzame ontwikkeling van vastgoed en verduurzaming van bestaand vastgoed zijn in de loop der jaren al in het leven geroepen.

Het activiteitenbesluit in 2013 was het begin van een reeks aan regelgeving. Dit besluit verplicht ons tot doelmatig energieverbruik en energiebesparing door het nemen van een aantal kosteneffectieve erkende maatregelen met een terugverdientijd binnen 5 jaar. In datzelfde jaar werd ook de EPBD in het leven geroepen met de verplichting tot de 5-jaarlijkse keuring van airconditioningsystemen met een koelvermogen van boven de 12 kW en ook de keuringen op stookinstallaties zijn aangescherpt. In 2015 volgde de Energie audit (EED) voor bedrijven met meer dan 250 medewerkers of een jaaromzet van meer dan 50 miljoen. Deze Energie-Efficiency richtlijn omvat een 4-jaarlijkse audit ,waarbij een actueel energieverbruik in kaart gebracht moet worden met de mogelijke besparingsmaatregelen. Dan hebben we nog de 4-jaarlijkse meerjarenafspraken de MJA3 en de MEE, die de hieraan deelnemende bedrijven verplichten tot 2% energiebesparing per jaar.

En last but not least de verplichting tot het hebben van een energielabel bij oplevering, overdracht en/of ingebruikname van een gebouw, waaronder ook woonhuizen. Bijna iedereen krijgt hier dus mee te maken.

Van A++++ tot en met G

Het energielabel is verplicht bij de verkoop, verhuur of oplevering van een gebouw. We kunnen er niet meer onderuit. Naast de utiliteitsbouw, zoals kantoorgebouwen, ziekenhuizen, scholen, hotels, sportcomplexen, vallen ook woningen en appartementen onder deze wetgeving. De meeste gebouwen hebben al een energielabel of voldoen aan een bepaald label. De range loopt van A++++ tot en met G. Feit is dat in ieder geval alle kantoorgebouwen van 100 m2 of meer minimaal label C moet hebben in 2023 en zelfs een label A in 2030. Voor kantoorgebouwen met een bruto vloeroppervlak van 250m2 moet het label ook voor het publiek zichtbaar zijn. Het streven is om in 2050 de hele gebouwde omgeving energieneutraal te hebben. Een energielabel is 10 jaar geldig. Er zijn natuurlijk altijd uitzonderingen op de regel. Beschermde monumenten volgens de Erfgoedwet of volgens een provinciale of gemeentelijke monumentenverordening, gebouwen voor religieuze activiteiten (zoals kerken en moskeeën), vrijstaande gebouwen met een gebruiksoppervlakte tot 50 m², (agrarische) bedrijfspanden bedoeld voor opslag of bewerking (fabriekshallen) en tijdelijke bouwwerken (zoals bouwketen, noodwinkels, noodlokalen bij scholen), schuren of garages hoeven hier niet aan te voldoen.

Vooruitkijkend naar 2030 is meedenken in deze tijd is essentieel. Steeds weer nieuwe ideeën passeren de revue om panden dusdanig te upgraden dat zij klaar zijn voor de toekomst. Je kunt niet op tijd beginnen. Maatwerkadviezen om te komen tot een beter label zijn voor ieder gebouw natuurlijk anders. Netspanningsverlaging, WKO-installaties, triple glasramen, zonnecollectoren, LED-verlichting, aanwezigheidsdetectie in combinatie met verlichting en sturing van de klimaatinstallaties zijn items die regelmatig in de adviezen voorbijkomen.

Een bedreiging of een kans

Eigenaren van bedrijfsgebouwen zonder label krijgen de boete € 20.500,-. Heeft een kantoorgebouw van meer dan 100 m2 in 2023 geen label C, dan mag het gebouw niet meer gebruikt worden als kantoorpand. Als een woning of appartement op het moment van transactie of oplevering geen label heeft, dan zijn de boetes momenteel € 170,- en € 340,- voor respectievelijk natuurlijke – en rechtspersonen. De aanwezigheid van het label wordt gecontroleerd door de Inspectie voor Leefomgeving en Transport (ILT).

We moeten natuurlijk van alles, maar deze wetgeving biedt ook kansen. Maatwerkadviezen voor technische aanpassingen leiden na een renovatieproces op termijn tot forse energiebesparingen. Deze zijn al direct na de renovatie meetbaar. Naast dat het energie bespaart blijkt dat labelverbetering een waarde verhoging realiseert tussen de 9 en 11 % en kan het tussen de 12 en 18% meer huur opleveren. Daarnaast zijn er allerlei subsidies en fiscale voorzieningen die de energiebesparende maatregelen ondersteunen. Energiebeleid en aandacht voor optimalisatie leveren een voortdurende kostenbesparing op. Investeringen die leiden tot een beter label biedt in het kader van de wetgeving in 2023 en 2030 dus ook kansen.