Is de ventilatie op uw school wel coronaproof?

Het begrip ventilatie wordt in de huidige pandemie veel genoemd. Tijdens de eerste intelligente Lock down moest iedereen zoveel mogelijk thuiswerken en studeren. De buitentemperaturen lieten het toen toe om goed te ventileren en om veel buiten te zijn, al was het maar in je eigen tuin. Daarnaast was de bezetting op scholen en kantoren minder.

Tijdens deze tweede intelligente Lock down zijn er echter meer maatregelen nodig om goed te kunnen ventileren. De scholen zijn weer volledig open, maar de buitentemperaturen laten het niet toe om de gehele dag het raam in het lokaal open te zetten. Het komt nu dus neer op de klimaatbeheersing in de school. Het is essentieel dat de klimaatbeheersing, en dan voornamelijk de ventilatie, optimaal functioneren om de verspreiding van COVID-19 te beperken. Hierbij ligt het zwaartepunt nog meer op onze gezondheid dan op energiebesparing en andere vormen van duurzaamheid.

Het ventilatie advies

Een onderdeel van het huidige advies is om binnen gebouwen maximaal te ventileren. Denk hierbij aan extra ventileren, maar ook aan ventileren in de nacht. Ventileren is van grote invloed op de luchtkwaliteit en een goede luchtkwaliteit draagt bij aan onze gezondheid. Kort gezegd, hoe vaker de lucht ververst wordt in een ruimte, hoe kleiner de kans is dat een virus zich verspreidt. Ventileren is dé manier om de aanwezigheid van schadelijk stoffen voor de gezondheid zo klein mogelijk te houden.

Hoe je ventilatie in een gebouw het beste toepast om de risico’s op verspreiding van het (griep)virus zo klein mogelijk te houden, ligt natuurlijk aan het soort gebouw, hoe het gebruik wordt en het toegepaste, aanwezige installatieconcept. Uit onderzoek is gebleken dat in slecht geventileerde gebouwen het besmettingsgevaar groter is. Het continue toevoeren van verse lucht en het afvoeren van de vuile lucht zorgt voor een goede luchtkwaliteit en draagt bij aan een gezond binnenklimaat in een gebouw. Ook scholen moeten een gezond binnenklimaat hebben en voldoen aan de bestaande wettelijke normen voor ventilatie. Zeker in deze tijd waar verspreiding door coronavirus hoogtij viert in slecht geventileerde ruimtes.

Ventilatie in scholen

Uit een inventarisatie van het Landelijk Coördinatieteam Ventilatie op Scholen is gebleken dat nog niet alle schoolgebouwen voldoen aan de wettelijke normen voor ventilatie. Op 1 oktober 2020 was de conclusie van het coördinatieteam dat slechts 38% van de onderzochte schoolgebouwen hieraan voldoen. Bij 11% waren er technische aanpassingen noodzakelijk en bij een groot aantal scholen is een onderzoek naar de ventilatie nog niet uitgevoerd of loopt dit onderzoek nog.

Scholen die niet voldoen aan de ventilatie-eisen volgens de normen zijn genoodzaakt te onderzoeken hoe ze structurele maatregelen kunnen nemen om de ventilatie in de lokalen en het schoolgebouw te verbeteren. Tot die tijd kan het spoelen van klaslokalen door het openen van ramen een simpele maatregel zijn om verspreiding van het virus te verkleinen. Toch zal dit in de winter door de kou een probleem kunnen opleveren.

Handreiking aan scholen

In de handreiking ‘Optimaal ventileren op scholen’ worden tips gegeven om kou in de school tijdens de winter te voorkomen. In deze handreiking worden ook adviezen en aanvullende informatie gegeven over gezondheidsaspecten. Om toch de kou buiten te houden is het belangrijk om een evenwicht te vinden tussen ventileren en luchtkwaliteit. Ook het verhogen van de aanvoertemperatuur van het cv-water kan mogelijk een tijdelijke oplossing bieden. Deze ingrepen kunnen echter niet zomaar toegepast worden zonder kennis van zaken. Het plaatsen van bijvoorbeeld CO₂-meters is dan noodzakelijk, want meten is weten. Een gezond en behaaglijk binnenklimaat is een combinatie van diverse factoren. Welke aanpassingen nodig zijn is sterk afhankelijk van onder andere de installatietechnische situatie per school.

Voldoen aan eisen

Alle schoolgebouwen moeten dus voldoen aan de bestaande wettelijke normen voor een gezond binnenklimaat, maar veel scholen doen nog onderzoek naar de ventilatie in hun gebouwen. Om scholen te helpen om de ventilatie in de schoolgebouwen op orde te krijgen en te kunnen voldoen aan de eisen, stelt het kabinet € 360 miljoen beschikbaar. De ventilatie in het schoolgebouw is primair de verantwoordelijkheid van schoolbesturen en/of gemeenten. Met deze regeling kunnen schoolbesturen en gemeenten technische aanpassingen aan en verbeteringen van het binnenklimaat in scholen doorvoeren.

Subsidieregeling Specifieke Uitkering

De subsidieregeling “Specifieke Uitkering Doorbouwplan Scholen” wordt “Specifieke Uitkering Ventilatie In Scholen”. Deze subsidieregeling (€ 360 miljoen) is alleen bedoeld voor het verbeteren van het binnenklimaat in scholen. De verwachting is dat de regeling in november 2020 gepubliceerd gaat worden. Het streven van de RVO is dat de regeling dit jaar met als streefdatum van 1 december opengaat. De periode van aanvragen zal worden verlengd om de huidige uitkomsten bij scholen naar aanleiding van het onderzoek van het Coördinatieteam Ventilatie op Scholen (LCVS) mee te kunnen laten doen met deze subsidie. Gemeenten en scholen die voor de eerste ronde van 100 miljoen mee willen meedoen, kunnen dit naar alle waarschijnlijkheid tot 1 juli 2021 aanvragen. Wat we op dit moment weten over deze subsidieregeling zijn de volgende punten:

• Er dient een verklaring te komen doormiddel van een 0-meting dat het desbetreffende schoolgebouw niet voldoet aan het in de normen gestelde CO₂-gehalte en/of niet voldoet aan het bouwbesluit bestaande bouw.
• Het subsidiepercentage is 30% van de bouwkosten met een maximum die naar alle waarschijnlijkheid tussen de € 500.000,- en € 1.000.000,- gaat liggen.
• Er dient een begroting te komen, zodat de bouwkosten inzichtelijk zijn.
• Alleen gemeentes kunnen de subsidieaanvraag indienen.
• Er is per gemeente geen maximum voor het aantal aanvragen.
• Per aanvraag kan er één schoolgebouw ingediend worden.

Deze subsidieregeling zal er een zijn van “wie het eerst komt, wie het eerst maalt”. Het is dus van belang om als school snel actie te ondernemen en een 0-meting uit te voeren. Want ook al stelt het kabinet € 360 miljoen beschikbaar, het vinden van structurele technische oplossingen in veel van de schoolgebouwen blijft gezien de diversiteit hoe dan ook een uitdaging.