Koolmonoxide, een geruisloze killer

“Wat er al hangt, mag gewoon blijven hangen”, kopte recent het Brabants Dagblad. Het ging hier weer over een schrijnend geval van koolmonoxidevergiftiging, veroorzaakt door een oude geiser. Twee kleine meisjes kwamen om het leven door koolmonoxide. Een harde wind op de schoorsteen sloot de afvoer van een gasgeiser af. De druk werd zo hoog dat de giftige gassen terug naar de badkamer sloegen waarin de meisjes verbleven.

Ontstaan van koolmonoxide

Een CV-ketel of een geiser moet bepaalde brandstoffen verbranden om warmte te kunnen produceren. Berucht is het ontstaan van koolmonoxide bij onvolledige verbranding van aardgas in kachels en geisers in slecht geventileerde ruimtes. Ook een vuile CV-ketel en de aanwezigheid van onvoldoende zuurstof bij verbranding dragen bij aan het ontstaan van koolmonoxide. Problemen ontstaan vaak in de schoorsteen van de installatie.

Open en gesloten toestellen

Een open toestel zuigt de zuurstof voor verbranding van de brandstoffen direct uit zijn omgeving vandaan. Bij problemen komen rookgassen echter weer eenvoudig terecht in de ruimte waarin het toestel is opgesteld. Dus bij open toestellen zoals geisers, open haarden of open CV-ketels is het risico van blootstelling aan verspreiding van rookgassen groter dan bij gesloten toestellen. Bij deze toestellen wordt zowel de aangezogen zuurstof uit de buitenlucht als de uit te stoten rookgassen na verbranding rechtstreeks via de schoorsteen naar buiten afgevoerd. De CV-ketel bevindt zich wel in de woning, maar is volledig aangesloten op de buitenlucht.

Periodiek onderhoud

Een jaarlijkse controle van de installatie door een erkend installateur is dus belangrijk. Tijdens de onderhoudsbeurt reinigt hij de gehele installatie en verricht metingen om na te gaan of de installatie correct werkt. Hij bekijkt ook of de aanzuiging van verse lucht en afvoer van vuile rookgassen voldoende is. Matig tot slecht onderhoud verkort aanzienlijk de levensduur van de ketel en leidt eerder tot een toename van een slecht verbrandingsrendement en dus vaker tot een hogere koolmonoxide uitstoot. Goed en effectief periodiek onderhoud voorkomt het ontstaan ervan. De vraag is: hoe weet je dat het goed gaat? Koolmonoxide wordt namelijk niet voor niets de geruisloze killer genoemd. Alleen door metingen kan worden vastgesteld of er ergens koolmonoxide vrij komt. Bij het geringste vermoeden van koolmonoxide moet direct gestart worden met een onderzoek naar de mogelijke verspreiding van gezondheidsschadelijke stoffen. Er zijn koolmonoxidemelders verkrijgbaar die bij een hoog percentage koolmonoxide een luid alarm geven. Deze zijn eenvoudig te plaatsen in de omgeving van de ketel.

Landelijke regelgeving

Uiteraard zijn er landelijke grens- en alarmeringswaarden bekend. Bij een overschrijding ervan kunnen gezondheidsschadelijke effecten optreden. Deze waarden zijn o.a. vastgelegd in wettelijke regelgeving. De meest bekende zijn: de Nationale MAC-waarde en het Chemie Kaartenboek. De actuele norm ligt op 33 mg/m³. Deze wettelijk vastgestelde regels worden elk jaar bijgesteld indien nodig.